Tình yêu là gì?
Khi
nói về tình yêu tôi phải thú nhận rằng, không ai trong chúng ta có thể
nói về tình yêu cách rốt ráo được, mà có nói được thì đó cũng chỉ là một
vài khái niệm khập khiểng mà thôi. Vì “tình yêu” nó giống như một bóng
ma, ai cũng nghe và ai cũng từng nói về “tình yêu”. Thế nhưng, thử hỏi
đã mấy người gặp được “tình yêu”. Chính vì thế, khi nói về tình yêu đích
thực thì cũng nói một cách bóng bẫy như Xuân Diệu đã từng nói:
Làm sao cắt nghĩa được tình yêu
Có nghĩa gì đâu...một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu...
Không
chỉ có Xuân Diêu mới nói lên được cái bóng bẩy đó. Nhưng, điều mà tôi
cảm nhận cách chắc chắn rằng “tôi yêu” chứ không biết tình yêu là gì?;
bởi lẽ, tôi cũng đã hai lần thấy mình “yêu” nhưng hai lần “yêu”, với hai
đối tượng khác nhau mà tình cảm vẫn độc đáo và duy nhất. Vì thế, mà một
cặp tình nhân “yêu nhau” thì có cảm giác như mối liên hệ của họ là độc
nhất chưa từng thấy trên thế gian này, mặc dù trên thế gian có hàng trăm
hàng ngàn cặp tình nhân yêu nhau, nhưng với tình yêu của họ là tất cả.
Từ những kinh nghiệm trong cuộc sống cũng như xuyên qua những áng văn
thơ, tiểu thuyết..., đã cho ta khái niệm về “tình yêu”. Và mỗi người sẽ
đi tìm cái “tình yêu và hạnh phúc” cho riêng mình tùy vào “tình yêu” mà
mình quan niêm.
“Tình
yêu” bao trùm tất cả những tình cảm cao đẹp như tình mẹ cha, tình anh
em, tình bạn hữu...cho đến tình yêu nam nữ, mà trong ngôn ngữ Tây phương
đều gọi chung một từ: Love, Amour.
Nhưng chữ “tình yêu” ta có thể giãn lược một cách ngắn gọn là “tình yêu” nam nữ.
Trong
ngôn ngữ Việt nam chữ “yêu” chỉ dành cho lứa đôi, còn những đối tượng
khác thì “thương”. Nhưng chữ “thương” diễn tả mãnh liệt thì có thể dùng
chữ yêu, nhưng phải đi kèm với một chữ khác: yêu thương, yêu mến, kính
yêu...
Vậy làm sao để biết được khi nào thì “mình yêu” chứ không phải là “thương”?
Trong
thực tế, sự khác biệt giữa “yêu” và “thương” cần phải có sự hiện diện
của tình dục! Vì lẽ, con người chúng ta được cấu tạo với năm giác quan,
và tình cảm sâu sắc nhất từ bên trong đòi hỏi sự thỏa mãn của giác quan
đó.
Khi
nói đến tình yêu nào thì cũng nói đến tình cảm và sự thỏa mãn của giác
quan đó. Hay nói khác hơn, bất cứ tình yêu nào cũng có phần tình cảm và
xác thịt.
Khi
bắt đầu “thương” một người thì chỉ cần nhìn thấy người ấy là vui rồi,
xẹt thoáng qua thấy bóng nàng hay bóng chàng là ôm mộng nằm mơ, ngây
ngất cả ngày. Dần dần, thấy chưa đủ mà phải nghe tiếng nói của nàng hoặc
của chàng mới sướng, chứ không thì đau buồn lắm. “Em ơi giây phút cuối không được nghe em nói, không được nhìn nhau một lần...” (Màu tím hoa sim – Hữu Loan).
Nhưng rồi cũng chưa đủ, cần phải chạm vào nhau: nắm tay, vuốt tóc,... “người ấy thường hay vuốt tóc tôi, mỉm cười trong lúc thấy tôi vui...” (Hai sắc hoa tigôn - TTKh).
Cũng chưa đủ! Cần phải ngửi cho được mùi hương quyến rũ của nhau bằng những nụ hôn nồng nàn.
Như
vậy, bốn giác quan vừa nêu chưa làm thỏa mãn được “tình yêu”, mà còn
phải nếm nhau. Điều này trong tình yêu nam nữ được nhà thơ Xuân Diệu
nhắc tới trong bài Xa cách:
“Hãy khăng khít những cặp môi gắn chặt
Cho anh nghe đôi hàm ngọc của răng
Trong say sưa, anh sẽ bảo em rằng
Gần thêm nữa! Thế vẫn còn xa lắm”.
Chính vì thế, mà người ta bảo rằng: Ranh giới giữa “tình bạn” và “tình yêu” là một “cái hôn”.
Như
vậy, phải chăng tình yêu nam nữ là tình cảm cộng với thỏa mãn tình dục
hay sao? Nam cũng thế, mà nữ cũng vậy sao? Hình như, giữa nam và nữ có
sự chênh lệch rất lớn, lớn đến nỗi đã khiến cho hai người khác phái yêu
nhau, khi xa nhau thì người nữ chỉ cần bức thư hay cú điện thoại là có
thể trung thành chờ đợi đến suốt đời, trong khi người nam thiếu sự hiện
diện của thân xác người nữ một thời gian dài thì khó lòng mà trung
thành!
Nói
khác đi, trong giai đoạn tình yêu chớm nở, người nữ phải chiều sự thỏa
mãn của người nam để có được tình cảm, trong khi đó người nam phải chiều
theo tình cảm của người nữ để có được thân xác. Nếu không kìm hãm nhu
cầu “tình yêu” của mình thì “đối phương” sẽ hoảng sợ mà cao chạy xa bay
và thế là mất cả chì lẫn chài. Vì thế, sự chênh lệch làm nên cái tuyệt
vời và đồng thời cũng là cái đau đớn trong tình yêu. Vì lẽ, người ta
thường nói: Người nữ có thể yêu mà không cần tình dục. Ngược lại, người nam có thể làm tình mà không cần yêu.
Nhưng
nói gì đi nữa, với khái niện về tình yêu đã trình bày trên cũng chưa
thể làm mãn nguyện được sự tò mò cũng như tính hiếu kỳ của các bạn. Bởi
thế, con người sống trong một xã hội nhu cầu vật chất hay tinh thần, yêu
và được yêu cũng như nhiều yếu tố tâm lý khác tác động chứ không đơn
thuần là tình cảm và tình dục.
Phải
nói được rằng, suốt hơn hai ngàn năm qua cho thấy: người nam là người
quyết định tương quan tình yêu, nên yếu tố tình cảm nơi người nữ gần như
hoàn toàn quên lãng, người nữ không có quyền yêu mà chỉ là “đối tượng”
cho người nam yêu mà thôi! Vì thế, muốn được người nam yêu thì người nữ
phải trở nên “món đồ” cho người nam độc quyền thỏa mãn tình dục của
mình. Từ đó cái trinh là điều duy nhất người nam cần nơi người nữ; và
người nữ phải bảo vệ cái trinh đó bằng bất cứ giá nào để có được tình
yêu! Nhưng để bảo vệ cho cái trinh người ta bao vây bằng cả một hàng rào
luân lý thật xa vời, và biến nó thành “tiết hạnh”. Khi một người con
gái để cho một người nam thỏa mãn bất cứ một giác quan nào từ thị giác
đến xúc giác đều là “thất tiết”, và một người đã “thất tiết” (trên bình
diện luân lý) thì xem như là đã “thất trinh” (trên bình diện thể lý).
Vd:
Như câu chuyện về chàng Chử Đồng Tử. Nghèo xơ xác đến trần truồng nên
phải ẩn mình dưới cát để trốn Công Chúa Tiên Dung,...mới bị nhìn lén
Công Chúa tắm một chut thôi, thế mà Công Chúa đã tự cho mình là “thất
tiết” với anh chàng cùng đinh kia, đành phải chọn chàng làm chồng!...
Nói vây, phải chăng người phụ nữa vẫn phần nào bị bất công trong lãnh vực tình yêu sao?
Không
hẵn vậy. Vì người phụ nữ tôi thiết nghĩ Nàng mới chính là thầy dạy của
tình yêu. Tại sao tôi lại đề cao người phụ nữ như vậy? Bởi vì người nam
khờ khạo nên nghĩ rằng mình quyết định mọi sự, trong khi đó họ chỉ tuân
phục điều sâu thẳm nhất mà Tạo Hóa đặt vào mọi sinh vật...ấy là truyền
sinh chủng loại.
Tình yêu một bí nhiệm của tạo hóa
Thật
vậy, Tạo Hóa đã làm nhiều kỳ công, nhưng một trong những kỳ công lớn
nhất là: sau khi tác tạo những sinh vật thì cho các sinh vật có khả năng
sản sinh ra những sinh vật cùng chủng loại. Chúng ta thấy các nhà khoa
học chế tạo ra những con Rôbô nhưng chưa con Rôbô nào lại sản sinh ra
được những con Rôbô kế tiếp.
Trái lại, Tạo Hóa đã trao mầm sống cho mọi sự vật, từ cây cỏ tầm thường nhất cho đến các động vật và đỉnh cao là con người.
Khi
nói, tới sinh vật là nói tới bản năng, mà nói tới bản năng là nói tới
vấn đề thích sao làm vậy như: Đói ăn, khát uống, ...tranh đấu để sinh
tồn...
Còn
con người không hẳn chỉ có bản năng mà còn có lý trí, mà lý trí là gì
nếu không phải là “tình yêu” linh thiêng mà con người có quyền nói không
với bản năng. Như vậy, vấn đề truyền sinh nơi con người không chỉ là
thêm một mạng người, mà là quá trình góp phần tương tác giữa một người
nam và một người nữ để làm xuất hiện một “con người” với đầy đủ ý nghĩa,
chứ không giống như con vật, chỉ ăn, sống, truyền sinh, rồi chết!
Chính
vì thế, mà Tạo Hóa đã gửi gắm vào nơi hai phái một sức hút mãnh liệt
không ai cưỡng nỗi, một sức hút mà nếu mình không giải quyết được thì
không thể nào cảm thấy hạnh phúc trọn vẹn: đó là “tình yêu”. Mà chỉ có
con người mới tìm hạnh phúc, còn các sinh vật chỉ tìm cách thỏa mãn các
nhu cầu của bản năng.
Như vậy, phải chăng người nữ chính là tâm điểm phát xuất tình yêu?
Như
đã nêu trên, trong tình yêu, người nữ trọng tình cảm và xem thường tình
dục, mà người nam bị cuốn hút vào tình dục mà xem thường tình cảm. Vì
lẽ đó mà có người đã đưa ra một định nghĩa làm hạ giá con người: “con người là một động vật ăn không đói, và làm tình không cần mùa!”.
Tuy
nhiên, nhìn trên một khía cạnh nào đó thì con người vẫn được thăng hoa
vì con người không phải xài bản năng như con vật, mà con người điều
khiển bản năng của mình nhờ “tình yêu”.
Ta
có thể nói, khi nam nữ yêu nhau, nơi người nữ, từ thâm sâu không bao
giờ là một “người tình” để “làm tình” nhưng là một người tình để làm mẹ
(nghĩa là tác tạo sự sống) là điều bao trùm lên cuộc đời của người phụ
nữ. Khi người nữ chọn một người tình không phải cho mình, mà là chọn
người “cha cho con mình”, vì lẽ đó mà người nữ chỉ thấy mình khi nhìn
lại mình qua đứa con. Và điều hạnh phúc nhất của người nữ, không chỉ là
có chồng lo lắng cho mình, mà còn cùng mình hướng về người con chung,
như vậy một người nữ có chồng, cảm thấy hạnh phúc làm mẹ bao trùm lên
hạnh phúc làm vợ!.
Vì lẽ đó, khi gặp phải cảnh “gà trống nuôi con”, thì người ta không hết lời ca ngợi, trong khi đó “gà mái nuôi con” thì có hàng ngàn hàng vạn trường hợp như ai, cũng là chuyện bình thường.
Nói như vậy thì các bạn lại bảo, “tình yêu” chỉ có thế thôi sao?
Dĩ
nhiên là không chỉ có thế, mà trong thực tế ta lại thấy: trong người
nam có chút nữ, và trong người nữ có chút nam. Thế thì, người nữ cũng có
tính dục ít nhiều chứ đâu chỉ có tình cảm. Và người nam vẫn có ít nhiều
tình cảm chứ đâu chỉ tình dục đâu. Vì vậy, người nam và người nữ sẽ có
cách tìm kiếm và thể hiện tình yêu lứa đôi một cách độc đáo, không ai
giống ai.
Dù
có độc đáo đến đâu đi nữa thì tiếng gọi “tình yêu ấy” vẫn Huyền nhiệm
xuất phát từ việc bổ túc cho nhau để nam và nữ được trọn vẹn không thể
tách rời nhau, thà chết chứ không để mất em, thà chết chứ không để mất
anh. “chiến trường đẫm máu anh không sợ, chỉ sợ đường về vắng bóng em” hay nói như Hàn Mặc Tử trong bài thơ – Những Giọt Lệ:
“Người đi một nữa hồn tôi mất
Một nữa hồn tôi bổng dại khờ”
Tuy
nhiên trong cuộc sống hôm nay, đâu phải đôi uyên ương nào cũng suôn sẽ
cả đâu. Biết bao nhiêu người đã “yêu” cùng một người...rồi bên cạnh đó
còn có những cặp vợ chồng sống không phải vì yêu mà vì ép buộc, vì tiền
bạc...
Thế thì đâu là tình yêu chân chính?
Một
tình yêu chân chính là một tình yêu làm cho con người của mình được
triển nở trọn vẹn. Hay nói cách khác, một tình yêu chân chính là một
tình yêu làm cho mình thăng hoa từ thể chất đến tinh thần, đó là tình
yêu chân chính. Và ngược lại, tình yêu nào đem lại cái chết trong thân
xác hay trong tâm hồn, làm cho mình đi trong sự thấp hèn, thì có thể xem
đó là một tình yêu không chân chính.
Nhưng,
khi nói về sự thăng hoa thì không có nghĩa là không đau xót, không mất
mát, vì cái tuyệt vời cũng là cái cay đắng của tình yêu mà. Vậy muốn cho
tình yêu trọn vẹn phải có sự đồng thuận, đồng tình, đồng cảm, đồng
điệu... của hai người, cho dù là cặp tình nhân tuổi đôi mươi, hay của
hai người đang hưởng tuần trăng mật...cho đến cặp vợ chồng 50, 70...,
tất cả đều thể hiện tình yêu duy nhất, chứ không chỉ nói rằng tình yêu
của hai cô cậu đêm đêm ngồi thức tới 1,2,3h sáng nhắn tin cho nhau thì
sâu đậm hơn tình yêu của hai cụ già ở cạnh nhau từ sáng đến chiều mà
không còn nói với nhau một tiếng. Và cũng không thể bảo rằng tình yêu
của hai vợ chồng chạy ngược chạy xuôi lo cho các con có miếng cơm manh
áo đến độ không còn thì giờ dành cho nhau lại không mãnh liệt bằng tình
yêu của hai bạn trẻ, công nhân, sinh viên “góp gạo nấu cơm chung” cùng
một phòng trọ.
Khi
những rung động đầu đời của con tim bắt đầu ngân lên, thì tình yêu
dường như là một trái chín ngọt bùi, mà càng nếm thì càng thấy say mê,
không nếm được thì con tim nhói lên quằn qoại. Nhưng thời gian trôi qua,
khi lưỡi đã quen dần với hương vị của ngọt bùi, người ta mới nhận ra
rằng tình yêu là một đòi hỏi gắt gao, vì tình yêu đòi hỏi mình phải gột
rửa để cho khớp với người mình yêu. Chính vì sự gột rửa, mất mát đau
thương đó mới đem lại tình yêu chân chính được.
“Hạt lúa không thể mọc lên và trổ bông, nếu không vùi mình xuống đất mà mục nát!”.
Thật
ngớ ngẫn khi nói hết lời rồi, mà rốt cuộc tình yêu là gì nhỉ? Có người
xem tình yêu như một cầu vồng, chỉ nhìn vào những màu sắc rực rỡ chơi
cho vui chứ đừng đem ra phân tích như một nhà toán học, vì như vậy sẽ
làm mất đi cái đẹp của “tình yêu”.
Riêng
tôi, tôi thiết nghĩ: tình yêu cũng giống như một bông hoa trong vườn,
nhưng với nhiều cách tiếp cận khác nhau trên nhiều lãnh vực như: một họa
sĩ ngắm hoa sẽ khác, một thi sĩ ngắm hoa sẽ khác....như vậy tình yêu là
gì? Đó chính là bí nhiệm vượt quá khả năng của con người, vì “con người là hữu hạn nhưng lại khát khao một tình yêu vô hạn”. Nên chúng ta chỉ nói về tình yêu cách bóng bẫy khập khiểng mà thôi....
Tác giả: Thủy Trại Lau
